
گونتر گراس، نویسنده نامآشنای آلمانی و برنده نوبل ادبیات در سال ۱۹۹۱ در گفتوگویی که روزنامه آلمانیزبان «نویه پاساوا تسایتونگ» با او انجام داد اعلام کرد که به دلیل کهولت سن گمان نمیکند بتواند از این پس رمان تازهای بنویسد.
گونتر گراس گفت: «من ۸۳ سال دارم و گمان نمیکنم از عهدهام بربیاید رمان تازهای بنویسم.»
گونتر گراس برای تحقیق پیرامون یک رمان به پنج الی شش سال وقت نیاز دارد. او گفت با توجه به کهلوت سناش نمیتواند یک برنامه پنج – شش ساله برای خودش در نظر بگیرد.
گونتر گراس آخرین رمان پربازتابش را در سال ۲۰۰۷ با عنوان «پوست کندن پیاز» انتشار داد. گراس در این رمان به پیشینهاش در جنگ جهانی دوم اشاره کرده بود و نوشته بود: ««من در پانزدهسالگی، در گرماگرم جنگ جهانی دوم داوطلب خدمت در نیروی دریایی آلمان شدم اما درخواستم پذیرفته نشد. ولی دوسال بعد در ۱۹۴۴به عضویت در نیروهای مسلح “اس اس” فراخوانده شدم.»
نیروهای مسلح «اس اس» به عنوان بخشی از تشکیلات شبهنظامی بزرگ «اس اس»، توسط حزب نازی به رهبری هیتلر سازماندهی شده بود و دوشادوش ارتش منظم آلمان در جبهههای جنگ جهانی دوم فعالیتی گسترده داشت.
اعتراف گونتر گراس بازتاب بسیار گستردهای در جهان داشت. برخی بر این گمان بودند که اعتبار ادبی و فرهنگی او یکسره بر باد رفته و حتی خواهان آن شدند که نوبل ادبی را از او پس بگیرند. در همان حال عده زیادی هم این اعترافات را نشانهای از شجاعت اخلاقی گونتر گراس در بازنگری گذشتهاش دانستند.
بیشتر بخوانید: «گونتر گراس» وجدان ملت آلمان نیست، پرویز جاهد
پس از این رمان جنجالبرانگیر، گراس رمان دیگری هم در سال ۲۰۰۸ با عنوان «جعبه» که یک اثر خودزندگینامهای است انتشار داد و همزمان با هشتاد و پنجمین زادروزش، مجموعه اشعاری هم از او منتشر شد. گراس در این مجموعه به موضوعاتی مانند سالخوردگی و مرگ پرداخته است.
با وجود کهولت سن اما گونتر گراس قصد دارد به فعالیتهای دیگر هنریاش مانند نقاشی و مجسمهسازی ادامه دهد. او به روزنامه «نویه پاساوا تسایتونگ» گفته است که به خاطر اینکه مدتی در بیمارستان تحت درمان قرار داشته، نتوانسته به کارهای هنریاش ادامه دهد. اما اکنون مجموعهای از سیاهقلمها و آبرنگها را به دست گرفته که این تصاویر حاشیهنویسیهایی هم دارد.
گونتر گراس در سال ۲۰۱۲ شعری هم نوشت که جنجالبرانگیز شد. او در این شعر با عنوان «آنچه باید گفت» اسرائیل را خطری علیه صلح جهانی قلمداد کرده بود. او در این شعر ساختن بمب اتم از سوی ایران را مورد تردید قرار داد و حمله نظامی به ایران را بهدلیل آنکه «مشکوک به ساختن بمب اتم» است عامل از بین بردن «مردم اسیر یک قلدر» در ایران دانست. گراس همچنین سیاست خارجی آلمان در قبال اسرائیل را نیز به باد انتقاد گرفت و ادعا کرد که دولت آلمان با پرداخت غرامت جنگی به اسرائیل کمک میکند.
ترجمه بابک مینا از شعر گونتر گراس: «آنچه باید گفت»
دیتر گراومن (Dieter Graumann)، مدیر مرکز یهودیان آلمان در آن زمان شعر گراس را «جزوه نفرت» نامید و گفت: «یک نویسنده برجسته بههیچوجه یک کارشناس برجسته سیاسی نیست.»
بیشتر بخوانید: جنجال شعر تازه گونتر گراس در مورد سیاست اسرائیل علیه ایران
با اینحال گونتر گراس در آثارش همواره به مهمترین چالشهای سیاسی هم پرداخته است. او در دهه ۸۰ میلادی بهمدت ۱۰ سال عضو حزب سوسیال دمکرات آلمان بود.
مشهورترین رمان او «طبل حلبی» نام دارد که در سال ۱۹۵۹ منتشر شد. از روی این رمان فیلمی با همین نام به کارگردانی فولکر شلندورف (volker schloendorff) ساخته شد که اسکار بهترین فیلم غیرانگلیسیزبان و نخل طلای کن را از آن خود کرد.
از دیگر رمانهای مشهور گونتر گراس میتوان به «سالهای سگی»، «موش و گربه»، «مادهموش» و «قرن من» اشاره کرد.