در این روزها که بیرون راندن مجریان برنامه‌های ورزشی شبکه سوم تلویزیون حکومتی ایران این شبکه را به «ایدئولوژیک‌ترین» شبکه جمهوری اسلامی معروف کرده است، نمایش مستند «قدیس» درباره احمد شاملو شگفت‌انگیز بود. اما حتی پخش این مستند که در پی شمایل‌زدایی از شاملوست نیز چنان با سانسور همراه شد که سازنده آن را به اعتراض واداشت.
Clik here to view.
احمد شاملو در میان محمود دولت‌آبادی و مهدی اخوان لنگرودی در سفر اتریش ـ ماه مه ۱۹۹۱
شبکۀ سه سیمای جمهوری اسلامی شامگاه ۲ مرداد به‌مناسبت نوزدهمین سالروز درگذشت احمد شاملو، شاعر، نویسنده، روزنامه‌نگار و مترجم، مستند «قدیس» ساخته حسین لامعی را پخش کرد.
در این مستند افزون بر شاملو، نام شاعران، نویسندگان و هنرمندان دیگری همچون نیمایوشیج، فروغ فرخ‌زاد و ابراهیم گلستان آورده می‌شود و این بی‌سابقه به نظر می‌رسید.
با این حال «قدیس» قصد شمایل‌زدایی و انتقاد از این شاعر نامدار و منتقد حکومت را دارد و شاید به همین خاطر است که صدا و سیمای جمهوری اسلامی حاضر به پخش آن شده است. رسانه عمومی که در۴۰ سال گذشته نام سرامدان فرهنگی کشور را تنها در برنامه‌هایی همچون «هویت» به زشتی یاد کرده، اکنون مستندی را پخش کرده است که می‌خواهد «اسطوره» شاملو را در میان علاقمندان هنر بشکند.
با این حال تلویزیون حکومتی نمایش مستند «قدیس» را هم برنتابید و سانسور کرد.
حسین لامعی، تهیه‌کننده و کارگردان مستند قدیس، در یادداشتی نوشت: «مستند “قدیس” در شرایطی از شبکه سه سیما پخش شد که هیچ‌گونه شباهت با مستندی که من ساخته‌ام نداشت. “قدیس” بنده، ۷۳ دقیقه بود اما مستندِ پخش شده، ۵۰ دقیقه است! حدود ۲۳ دقیقه‌اش را سانسور که نه، سلاخی کرده‌اند. قلع‌وقمع کرده‌اند. نابود کرده‌اند.»
لامعی گفته است مسئولان شبکه سه «تنها تکه‌های مورد پسندشان» را حفظ کرده‌اند: «تنها تکه‌های مغشوش و بی‌ربط و بی‌معنا در کار مانده. حتی گرافیک کار را عوض کردند! حتی تصاویر مستند را حذف کردند! حتی عکس‌ها را تغییر دادند!»
در مستند ۵۰ دقیقه‌ای که از تلویزیون پخش شد، بخش‌هایی از انتقادهای شاملو در یک محفل خصوصی به موسیقی سنتی ایران برجسته شده تا او را از چشم هواداران موسیقی سنتی بیندازند.
حسین لامعی افزوده است: «پای نقدهایم به شاملو هم می‌ایستم؛ اما نسخه پخش‌شده در شبکه سه، ضد من است و ضد اندیشه من است و بی‌شک، با خشم، به دشمنی‌اش برخواهم خواست.»
پس از آن‌که علی فروغی در سال گذشته رئیس شبکه سه صدا و سیمای جمهوری اسلامی شد محدودیت‌ها در این شبکه نیز افزایش یافته است. از آن زمان تاکنون چند برنامه و مجری ورزشی مورد پسند مردم عملاً حذف شدند. عادل فردوسی‌پور، مجری برنامه نود که درباره فوتبال بود کنار کشید و گفته می‌شود مزدک میرزایی، مجری ورزشی دیگر این شبکه نیز از ایران خارج شده تا با یکی از شبکه‌های فارسی‌زبان در خارج از کشور همکاری کند. با گسترش این اقدامات برخی در ایران این شبکه را «ایدئولوژیک‌ترین» شبکه جمهوری اسلامی نامیده‌اند.
احمد شاملو، یکی از مهم‌ترین و شناخته‌شده‌ترین شاعران ایران در دوران معاصر بود. او سال ۱۳۰۴ در تهران به دنیا آمد و ۲ مرداد ۱۳۷۹ در پی یک دوره بیماری طولانی در بیمارستان ایران‌مهر تهران درگذشت. شاملو در امامزاده طاهر در مهرشهر کرج، در غرب تهران، به خاک سپرده شده است.
روز گذشته، چهارشنبه ۲ مرداد در نوزدهمین سالگرد درگذشت احمد شاملو، مأموران امنیتی برای چندمین سال مانع از حضور علاقه‌مندان او بر سر مزارش در امامزاده طاهر کرج شدند.
این چندمین بار در سال‌های اخیر است که مأموران امنیتی مانع از برگزاری مراسم بزرگداشت احمد شاملو می‌شوند. در سال‌های گذشته، چندین بار نیز افراد ناشناس به سنگ قبر او آسیب وارد کردند.
بیشتر بخوانید:
